باز هم نقض توافقنامه ژنو، باز هم تحریم‌هایی جدید
روز جمعه باز هم آمریکا با نقض توافقنامه ژنو نام 34 شخص حقیقی و حقوقی را در لیست سیاه تحریمی خود قرار داد تا مهر تائیدی بر فرمایشات مقام معظم رهبری باشد و ما نیز از خود بپرسیم چرا با وجود مشاهده رفتار متناقض گروه 1+5، باز هم روند مذاکرات ادامه پیدا کرد و در تیرماه سال جاری با یک تمدید 4 ماهه همراه شد؟
روز جمعه باز هم کشورمان با لیست جدیدی از تحریم‌های آمریکا علیه اشخاص و شرکت‌های ایرانی بود تا مهر تائیدی بر سخنان چند روز پیش مقام معظم رهبری باشد که فرمودند: «آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی‌ها را کم نکردند بلکه تحریم‌ها را هم افزایش دادند! البته می‌گویند این تحریم‌ها، جدید نیست اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه تحریم هم، فایده ای نداشته است.»
بر این اساس روز گذشته آمریکا برای چندمین بار مفاد توافقنامه ژنو را زیر پا گذاشت و اقدام به تحریم ۳۴ شخص حقیقی و حقوقی ایرانی به بهانه واهی نقض تحریم‌های هسته‌ای و موشکی نمود تا ادعاهای دروغین وی در مذاکرات بیش از گذشته برای همگان نمایان شود.
براساس بیانیه‌ای که در سایت وزارت خزانه داری آمریکا قرار گرفته است ۸ شخصیت به همراه ۲۰ شرکت و موسسه مالی از جمله ۶ نفتکش در لیست جدید تحریم‌ها قرار گرفته‌اند.
بانک آسیا، شرکت پشتیبانی هوانوردی آسیا، خطوط هوایی کاسپین، بانک قرض الحسنه رسالت، بانک قوامین، موسسه مالی «گلدن تکس»، شرکت جهان تک رویان پارس، بانک خاورمیانه، بانک بین‌المللی کیش، شرکت ماندگار بسپار کیمیا، خطوط هوایی معراج، موسسه علوم هسته‌ای و تحقیقات فناوری، شرکت سازه مرکب و سازمان نوآوری و تحقیقات دفاعی از جمله شرکت‌هایی هستند که به لیست جدید تحریم‌های وزارت خزانه داری اضافه شده‌اند.
همچنین سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا گزارش داد که شهروندانی از ایران، ترکیه و سوئیس به لیست سیاه این وزارتخانه اضافه شده‌اند که اسامی آنان به شرح زیر است:
«مرضیه بزرگ» از شرکت سازه مرکب
«علی غلامی» از شرکت سازه مرکب
«سید جبار حسینی» از شرکت سازه مرکب
«آرمان ایمانی راد» مرتبط با شرکت کشتیرانی کیش
«محمد جواد ایمانی‌راد» از شرکت آلومینیات
«عبدالحق کدوری» شهروند سوئیس
«مظفر پولات» شهروند ترکیه
«سیده هنیه سید ناصر محمد سیدی» شهروند ایرانی ساکن ارومیه
پیش از این نیز در زمستان سال گذشته که ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ آماده اجرای توافقنامه ژنو بودند، دولت آمریکا در اقدامی مشابه تعدادی از شرکت‌ها و اشخاص ایرانی را وارد لیست سیاه تحریمی خود کرده بود. اقدامی که در همان زمان مشخص شد کاملا بر خلاف توافق ژنو صورت گرفته است
۲۱ آذر ماه ۱۳۹۲، ۴ شرکت خارجی و ۵ نهاد ایرانی مورد تحریم قرار گرفتند. وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که این شرکت‌ها از برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کنند. ۴ بهمن ماه ۱۳۹۲ بانک کلیر استریوم آلمان به بهانه داشتن مرودات بانکی با ایران با جریمه ۱۵۲ میلیون دلاری ماوجه شد. ۸ بهمن ماه ۱۳۹۲، بانک روسی ماسکوا به دلیل واهی نقض تحریم‌های یک جانبه واشنگتن علیه ایران ۹.۴ میلیون دلار جریمه شد. ۱۷ بهمن ماه ۱۳۹۲، ۱۸ شرکت و ۱۴ فرد ایرانی باز هم به دلیل نقض تحریم‌های نقل و انتقال مالی و فروش نفت مورد تحریم قرار گرفتند. ۱۷ بهمن ۱۳۹۲، یک شهروند تبعه ترکیه به جرم تلاش برای دستیابی به مهندسی معکوس یک قایق تندروی جنگی برای ایران تحریم شد. ۹ اردیبهشت ۱۳۹۳، ۸ شرکت چینی و ۳ شرکت در دبی با بهانه دور زدن تحریم‌ها و مبادلات تجاری با ایران مورد تحریم آمریکا قرار گرفتند. ۱۹ تیر ۱۳۹۳، درخواست جریمه ۵۰۰ میلیون دلاری از کومرتس بانک که دومین بانک بزرگ آلمان است به اتهام نقض تحریم ایران اعلام وصول شد. ۲۲ تیر ماه ۱۳۹۳، جریمه ۸ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلاری بانک فرانسوی را به اتهام مراودات بانکی با ایران در پرونده داریم.
فقط همین‌ها نیست. اسناد تحریم‌هایی که بعد از توافق ژنو (۳ آذر ۹۲) از سوی مقامات آمریکایی و هم پیمانانشان بر علیه ایران وضع و به اجرا درآمده است، در وب سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا (treasury.gov) موجود است که بخش خاصی برای انتشار اخبار مربوط به تحریم‌های ایران در آن تعبیه شده است. همچنین این آمار در وب سایت اتحادیه اروپا قابل دسترسی است.
بر اساس این گزارشات می‌توان نشان داد تاکنون حداقل در ۱۰ نوبت، لیست‌های جدید تحریم علیه ایران منتشر شده است. به عنوان مثال می‌توان از افزوده شدن نام شرکت «مدیریت ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای ایران» و «۱۶ شرکت کشتیرانی» را به فهرست شرکت‌های ایرانی تحت تحریم در کمتر از یک هفته پس از توافق ژنو اشاره کرد. ۲ هفته بعد نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا، در اقدامی خسم‌جویانه نام ۱۴ شرکت و ۴ فرد جدید را به بهانه «دور زدن تحریم‌های نفتی و بانکی» به لیست تحریم‌های ایران اضافه کرد. همچنین در نمونه‌ای دیگر وزارت خزانه‌داری آمریکا ۳۱ شرکت و فرد حقیقی را با این ادعا که «تحریم‌های وضع شده علیه ایران را زیرپا گذاشته‌اند» به لیست تحریم‌ها افزود. از این نمونه‌ها بازهم می‌توان ذکر کرد. نمونه‌هایی که در همان زمان‌ها بارها و بارها در رسانه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی اخبار مربوط به آن منتشر شد و انتظار می‌رود باز هم منتشر شود.
وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز هر بار در لیست جدیدی که منتشر می‌نماید از جمله «IranSanctions Update» استفاده می‌کند که از به روز رسانی تحریم‌های ایران خبر می‌دهد که به وضوح نشان می‌دهد باز هم قرار است تحریم‌های جدیدی به لیست قبلی اضافه و به قول مقامات آمریکایی آپدیت شود.
اما تمامی این اقدامات آمریکا در حالی است که مردان امور خارجه ایران آن را نقض توافق ژنو نمی‌دانند.
همانگونه که وزیر امور خارجه ایران پیش از این با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری در پاسخ به سئوال مجری که تحریم‌های جدید آمریکا را برخلاف توافقنامه ژنو عنوان کرده بود، گفت: «اگر بخوایم واقع بین باشیم و واقعیت را بگویم، این‌ها نقض توافق نیست، درست است که این تحریم‌ها غیرقانونی و بی‌اثر هم بوده، اما خب این تحریم‌هایی که قبلا هم وجود داشته و افراد و گروه‌های جدیدی برای اجرای آن تحریم‌ها وارد شدند.»
حال می‌توان به راحتی فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با سفرای ایران (۲۲ مرداد) را درک کرد که با اشاره به کتمان وضع تحریم جدید علیه ایران از سوی امریکا فرمودند: «عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با آمریکایی‌ها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست اما قضایای یک سال اخیر برای چندمین بار این واقعیت را اثبات کرد. در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکایی‌ها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه‌ی بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند. البته مسئولان ما در نشست‌ها در جواب طلبکاری آنها، جواب‌های قوی‌تر و گاهی گزنده‌تر دادند، اما در مجموع معلوم شد مذاکره برخلاف تصورات برخی‌ها، به هیچ چیز کمک نمی‌کند. آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی‌ها را کم نکردند بلکه تحریم ها را هم افزایش دادند! البته می‌گویند این تحریم‌ها، جدید نیست اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه‌ی تحریم هم، فایده‌ای نداشته است.»
اما اعمال این تحریم‌های جدید آمریکا علیه کشورمان در حالی به وقوع پیوسته است که بر اساس مفاد «توافقنامه ژنو»، آمریکا و شورای امنیت متعهد شده بودند از وضع تحریم‌های بیشتر علیه ایران خودداری کنند. اما باز هم همچون گذشته متن این توافقنامه بدون هیچگونه واکنش به جایی از سوی مسئولان وزارت امور خارجه نقض شد.
تمامی این اقدامات آمریکا در حالی است که دکتر روحانی، رئیس جمهور دولت یازدهم بارها و بارها در سخنرانی‌های مختلف خود از کاهش تحریم‌ها تحت عناوین مختلف شکسته شدن کاسه تحریم‌ها، ترک برداشته شدن دیوار تحریم‌ها و ... نام برده بود و این بار هم چهارمین نشست خبری خود به مناسبت هفته دولت زمانی که وضع تحریم روز جمعه آمریکا علیه ایران و نقض آشکار توافق ژنو مورد پرسش چند نفر از خبرنگاران حاضر در نشست قرار گرفت در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه خبر از رئیس‌جمهور که پرسید روز جمعه آمریکا تعداد دیگری از شرکت‌ها، افراد و حتی چندین نفتکش را در لیست تحریم‌های جدید قرار داد، پاسخ احتمالی دولت شما به این تجاوز چه خواهد بود؟ اظهار داشت: «حتما در برابر هر تحریم راه‌حل‌های خود را انتخاب می‌کنیم و دست روی دست نمی‌گذاریم. کار آمریکایی‌ها برای تحریم، کار زشتی بوده و با روح توافقات سازگار نیست.»
حال باید دید این بار واکنش وزارت خارجه کشورمان در قبال نقض آشکار و صریح توافق ژنو که برای چندمین بار تکرار می‌شود، چه خواهد بود؟ آیا باز هم همانند سابق می‌‌خواهند به این گفته که "تحریم‌های جدید با روح مذاکرات در تعارض است" کفایت کنند و مذاکرات خود را ادامه دهند؟ چرا با وجود مشاهده رفتار متناقض گروه ۱+۵، باز هم روند مذاکرات ادامه پیدا کرد و در تیرماه سال جاری با یک تمدید ۴ ماهه همراه شد؟
تمدید مذاکراتی که در آن زمان توجیه عراقچی، معاون وزیر امور خارجه باز نگشتن تحریم‌ها به جای سابق خود بود. اما به خوبی شاهد آن هستیم که هیچ بهبودی در روند تحریم‌ها حاصل نشده است و روز به روز نیز بر حجم آن افزوده می‌شود.
این تحریم‌ها علاوه بر منافع سیاسی که برای کشور آمریکا دارد، در سال‌های اخیر با سود سرشاری برای این کشور همراه بوده است به طوری که تاکنون درآمد ۱۵.۵ میلیارد دلاری از محل جریمه چند بانک به بهانه نقض تحریم آمریکا رقم خورده است.
حال باید این سوال را تکرار کرد زمانی که روز به روز به لیست تحریم‌های اقتصادی کشورمان افزوده می‌شود و بازتاب آن نیز در زندگی مردم به وضوح آشکار است، چرا به جای این مذاکرات بی‌نتیجه آن هم در شرایط فعلی، فکری برای انعقاد قرارداد نفتی گازی ایران و روسیه نمی‌شود؟ چرا که قرارداد نفتی ایران و روسیه در صورت اجرایی شدن از یک طرف اقتصاد ایران را با فرصت‌های تازه‌ای مواجه می‌سازد و از سویی دیگر به واسطه حذف دلار از مبادلات، پول نفت فروخته شده تنها صرف خرید کالا و تجهیزات از روسیه و همچنین سرمایه‌گذاری در داخل کشور خواهد شد، هژمونی دلار با مشکلات جدی مواجه خواهد شد و در نتیجه به اقتصاد آمریکا به شدت ضربه خواهد زد.